قبل از مطالعه این مقاله لازم است بدانید متن زیر کاری جمع‌آوری شده زیر نظر کارشناسان و مهندسان گروه عمرانی پردیس سازه با بیش از ده سال فعالیت در عرصه ساختمانی است که خدمتِ شما عزیزان با هدف اطلاع رسانی و آموزش ارائه شده است چنانچه پس از اتمام مطالعه، نیاز به راهنمایی یا پرسشی دراین باره داشتید به واتساپ پردیس سازه مراجعه کنید، مباحثی که در ادامه خواهید خواند عبارت‌اند از :
- تعریف بتن
- مقاومت فشاری بتن چیست؟
- منظور از طرح اختلاط بتن
- طرح تعیین نسبت‌های اختلاط بتن 350
- تعیین نسبت‌های اختلاط بتن 500
- اسلامپ بتن یعنی چه؟
بتن چیست؟
بتن ماده‌ای است که حاصل ترکیبِ سه ماده اصلی یعنی سیمان، آب و سنگدانه است عمده کاراییِ این ماده در مصارفِ ساختمانی است آن هم به دلایلی همچون استحکام فوق‌العاده و به‌صرفه بودن از لحاظ اقتصادی در عینِ کاراییِ مفیدی که داردسیمان در ساختار بتن نقش چسپندگی را ایجاد می‌کند یعنی باعث می‌شود تا بتن بر روی هر سطح و مصالحی بچسپد .
منظور از سنگدانه نیز اغلب شن و ماسه است که به صورت ریز و درشت در بتن وجود دارند با اضافه کردن موادِ دیگری همچون افزودنی‌های معدنی، شیمیایی، روان کننده‌ها یا زودگیر کننده‌ها و دیگر مواردِ این چنینی به ترکیبِ بتن، انواعِ دیگری از بتن‌ها همچون، الیافی، سنگین، شیشه‌ای و … ساخته می‌شوند برای اطلاعات کامل‌تر به مقاله تعریف بتن و بررسی انواعِ آن، مراجعه نمایید.
مقاومت فشاری بتن یعنی چه؟
هر چه میزان تحمل بتن در برابر بارها و فشارهای وارده بیشتر باشد و به اصطلاح بتن، تحتِ نیروهای وارده ترک نخورد، مقاومت فشاری بالایی دارد با زبانی ساده‌تر مقاومت فشاری معیاری است برای سنجش میزان کیفیتِ بتن ( مقاومت فشاری بیشتر برابر با کیفیت بهتر ).
میزان مقاومت فشاری بتن که واحدِ آن MPa (پاسکال ) پس از 28 روز مشخص می‌شود یعنی بعد از ریخته یا ساخته شدن بتن باید 28 روز منتظر بمانید تا بتن به نهایتِ سختیِ خود برسد.
روش گام به گام طرح اختلاط کارگاهی کاربردی بتن
منظور از طرح اختلاط بتن چیست؟
طرح اختلات بتن یعنی تعیین اندازه‌ها و نسبت‌های دُرست ماده‌هایی که در ترکیبِ ساختِ بتن استفاده می‌شوند، اندازه این ترکیبات با توجه به نوع، تیپ و درجه و کاراییِ بتن تعین و مشخص می‌شوند.
طرح اختلات بتن بسیار پیچیده و حائز اهمیت است چرا که اگر مقدار و نسبتِ یکی از اجزای بتن به صورتِ غیر استاندارد و بدون آگاهی تغیر کند خواص بتن را تحت تأثیر قرار می‌دهد یعنی ممکن است بتن کارایی و کیفیتِ خود را از دست بدهد به عنوان مثال روش اختلاط بتن عیار 500 با عیار 350 کاملاً متفاوت است یا ماده‌ها و اندازهِ آن‌ها کهه در بتن آماده بِکار برده می‌شوند با نوع پیش ساخته فرق دارند.
همانطور که می‌دانید مقیاس محاسبه بتن متر مکعب است که تقریباً وزنی معادل کیلو گرم دارد و منظور از بتن 100، 150، 200، 250 و … این است که در هر متر مکعب بتن چه مقدار سیمان استفاده شده است به عنوان مثال در ساختِ بتن 500 از 500 کیلو سیمان استفاده کرده‌اند حال برای درک بهتر اختلاط اجزاء بتن 350 و 500 را بررسی می‌کنیم :
نسبت‌های اختلاط بتن 350
با توجه به نوشته قبلی مقدار سیمانی که در این نوع بتن استفاده می‌شود 350 کیلو گرم یا 7 کیسه است که 14.6 کلِ وزنِ بتن که پیش‌تر گفتیم 2400 تُن است را تشکیل می‌دهد( هر کیسه سیمان 50 کیلوگرم) مقدار و نسبت دیگر اجزاء موردِ نیازِ بتن با عیارِ 350 شاملِ، 175 کیلوگرم(7.3 ) آب، 656 کیلوگرم( 27.3) ماسه شسته رودخانه( طبیعی)، 375 کیلوگرم(15.6) شسته دستگاهی ماسه و 845 کیلوگرم( 35%) شن نخودی و بادومی است.
نسبت‌های اختلاط بتن 500
- سیمان مصرفی 500 کیلوگرم( که 20.89 از وزنِ کلِ یک متر مربع بتن را در برمیگیرد )
- 250 کیلوگرم آب( 10.4)
- 577 کیلوگرم ماسه شسته طبیعی(رودخانه )
- 330 کیلوگرم ماسه دستگاهی( 13.7)
- 744 کیوگرم شن نخودی و بادومی
نکته: توجه کنید که اختلاط بتن بیشتر به صورت تجربی است و به طور قطعی و کلی روش کارگاهی‌ای که بتوان آن را درج کرد وجود ندارد مگر آنکه بتن را در کارگاه‌ها و تحت آزمایش‌ها و نظارت‌های ویژه ساخت چرا که بتن در انواع مختلفی وجود دارد و با افزودنی‌ها یا تغییر تناسب اجزاء نوعِ جدیدی از آن با کیفیتِ متفاوتی پدید می‌آید به همین دلیل از درج تناسب خاص و الگویِ ویژه‌ای معذوریم.
اسلامپ بتن چیست؟
اسلامپ ساده‌ترین و پراستفاده‌ترین آزمایشِ ساختمانی است که کاربرد آن جهتِ تعین اسلامپ بتن است به زبانی ساده‌تر مقدار روانی و سفتی بتن را با آن مشخص می‌کنند در ادامه حداقل و حداکثر مقدار اسلامپ مناسب برای سازه‌های مختلف را مشاهده می‌کنید :
- اسلامپ مناسب برای بتنِ دیوارها و فونداسیون که از نوع مسلح است باید حداقل 30 و حداکثر 80 میلی‌متر باشد.
- اسلامپ متناسب برای دیوارها و تیرهای مسلح حداقل 30 و حداکثر 100 میلی‌متر است.
- میزان اسلامپ استاندارد برای بتنِ دال‌ها و روسازی‌ها حداقل 30 و حداکثر 80 میلی‌متر است.
- اسلامپ مناسب برای بتن حجیم( بتنی که در ساختمان‌های عظیم، سدها و دیگر موارد این چنینی استفاده می‌شود) حداقل 30 و حداکثر 50 میلی‌متر است.
- مقدار اسلامپ مناسب جهتِ بتنِ مورد استفاده در ستون‌ها بایستی حداقل 30 و حداکثر 100 میلی‌متر باشد.
- میزان اسلامپ استاندارد برای مکان‌هایی که به بتنِ غیر مسلح نیاز دارند( پی‌ها، صندوقه‌ها و دیگر موارد مشابه) حداقل 30 و حداکثر 80 میلی‌متر است.